‘De pilot Schoon Belonen.’ Straks gaat de pilot in het museumatelier met docent Bart van start.”Over 2 wkn gaat onze pilot @Transform_City dashboard live!!’ ‘Groenlinks pleit voor landelijke pilot met stopformulieren’. ‘Pilot medische detectiehonden KNGF vervolgd’. ‘Infomarkt sluit pilot seniorenwoning in Prinsenbeek af.’
Overal heb je tegenwoordig pilots voor, maar wat is er mis met proef of proefproject? Als eindredacteur schrap ik het woord steevast. Het is jargon, ambtenarentaal, vaagtaal voor het testen van iets nieuws, of het brengen van iets ouds waarbij de maker wil doen voorkomen dat het nieuw is. En dan moet het zich eerst bewijzen in een pilot, want dat bekt lekker en het is een term die suggereert dat ergens lang over is nagedacht. Sterker: er is een pilot voor opgetuigd. Terwijl eigenlijk alleen een test is ingesteld. Van Dale ziet er niets verkeerds in:
pi·lot (de; m; meervoud: pilots)1iets wat als test dient, bv. een proefuitzending van een nieuw tv-programma
Voor een tv-programma ddus niet voor elk project groot of klein waar mensen voor gewonnen moeten worden en wat dus duur wordt opgezet als pilot. Spreek uit pailut. Dan heb je ook nog spoortaal en dan is een pilot uitgesproken als pielot, iemand die een ander begeleidt op onbekend terrein. Op taaladvies kom je ook de Vlaamse variant tegen:
Samenstellingen met piloot– zijn standaardtaal in België, samenstellingen met pilot- zijn standaardtaal in Nederland. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn daarnaast samenstellingen met proef- of model- als eerste deel.
En het alternatief wat ook in de voorbeelden eronder wordt getoont door samenstellingen met prpoef- en model te tonen in plaats van pilots. En zo zie ik het graag. Wat is er mis met proeven of proefprojecten? Of een testfase? Het is onnodig duurdoenerij en weer een voorbeeld van een Engels woord dat hier in zwang raakt, terwijl het Nederlands woord ervoor wel degelijk bestaat. Voor computer weet ik zo gauw geen Nederlands alternatief, voor pilot wel.
Dus bij deze een oproep aan iedereen om het woord niet meer te gebruiken. Zet een nieuwe trend en gebruik proef of proefproject! Proeftuin niet, want die zijn buiten, bij kwekers en universiteiten om te kijken hoe een zekere plant op bepaalde stoffen reageert of hoe je nieuwe planten kunt maken door zaadjes van de één te vermengen met de ander, ofzoiets. In ieder geval laat de pilots vliegen en de tuinen liggen. Op naar de proef. Al was het maar op proef.