Diederik Samsom verloor de lijsttrekkersstrijd en verliet het podium, zoals hij had aangekondigd. Het principe van de PvdA is dat ze als ze een man op één hebben, een vrouw op twee komt. Dat betekent dat Attje Kuiken nu tegen wil en dank de tussenpaus is: tijdelijk fractievoorzitter tot aan de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart 2017.
Kuiken stond overigens niet als tweede op de kandidatenlijst van 2012, maar op nummer 24. Jetta Klijnsma, de nummer twee van toen, vertrok naar het kabinet als staatssecretaris. Tanja Jadnansingh vertrok uit de Tweede Kamer voor een andere baan, Mariëtte Hamer ook. Desirée Bonis, nummer negen, stapte medio 2013 gedesillusioneerd uit de Tweede Kamer omdat het Kamerlidmaatschap haar niet bracht wat ze ervan verwachtte. En zo kwam uiteindelijk Kuiken naast Diederik Samsom te zitten als vice-fractievoorzitter en koos de fractie haar afgelopen maandag tot fractievoorzitter.
De vier hoogst geplaatste mannen op de lijst kregen allemaal op een of andere manier een plek in het kabinet. Van hen vertrok Frans Timmermans naar Europa. De komende lijsttrekker, Lodewijk Asscher, stond niet op de kandidatenlijst. Hij was toen nog wethouder in Amsterdam. Samsom wilde zijn fractie in de Tweede Kamer blijven leiden en vroeg Asscher als vice-premier in het kabinet.
Kuiken ziet het niet als droombaan, maar zei direct nadat ze door de fractie was gekozen dat ze blij was met de steun van de fractie en dat ze deze taak mocht uitvoeren. De belangrijkste uitdaging is voor haar dat er een mooie campagne komt en dat er op 15 maart bij de verkiezingen een mooie uitslag komt voor haar PvdA.
Het principe van de PvdA, achter de eerste man een vrouw, leidt ertoe dat zij de scherven mag oppakken. Kuiken heeft nu de zware taak om fractievoorzitter van de coalitiepartij te zijn die er het slechtst voor staat. Zij moet het beleid verdedigen waar haar voorganger voor heeft getekend en de strijd aan met haar ervaren en geharde collega’s. Na Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren is zij nu de tweede vrouwelijke fractievoorzitter in de Tweede Kamer en dat is geen gemakkelijke opgave in verkiezingstijd waar de macho in elke mannelijke lijsttrekker boven komt drijven. Naast Thieme neemt Ancilla van de Leest het tegen hen op als lijsttrekker van de Piratenpartij. Voor de lijsttrekkersstrijd van de PvdA had zich geen enkele vrouw gemeld.
Gelukkig heeft Kuiken wel ervaring met verkiezingen, want ze is al ruim tien jaar Kamerlid, eerst onder Job Cohen en later onder Samsom. In 2006 stond ze wel beduidend hoger op de lijst dan in 2010: op plek 12. Welke plaats op de lijst ze nu inneemt, wordt volgende week bekend bij de presentatie van de voorlopige kandidatenlijst van de PvdA. De uiteindelijke volgorde is in handen van de leden die daar in januari over gaan stemmen.
