Aan het eind van een lange raadsvergadering is donderdagavond de VVD uit de coalitie in Den Haag gestapt. Een college valt niet en wordt niet demissionair, maar regeert door in de hoop meerderheden te vinden, of gaat actief op zoek naar een nieuwe partner. Zo heeft de VVD de voormalig coalitiegenoten meteen waar de partij ze hebben wilde: aan de onderhandelingstafel, maar wellicht ten koste van de eigen standpunten?
Burgemeester Jan van Zanen was een moment van slag toen het besluit viel en de VVD-wethouders uit het college stapten. Hij had behoefte aan een schorsing. Eerder vond hij dat de partijen duidelijkheid moesten geven en dat doet de VVD nu: ze willen niet verder met deze coalitie als niet serieus met Hart voor Den Haag wordt gepraat over meebesturen. De bijplusoptie van Richard de Mos: de voormalige coalitie van VVD, D66, PvdA en GroenLinks met Hart voor Den Haag (partij van De Mos) erbij, wilden vooral GroenLinks en PvdA niet. D66 wilde met iedereen praten en VVD vindt dat er ruimte moet komen voor De Mos en de zijnen, onder wie Rita Verdonk, voormalig VVD’er. De Mos gaf na de stap van de VVD aan dat hij nu met D66 en VVD verder wil, maar dat vraagt hele nieuwe onderhandelingen en een verzoening met D66.
Het is nu afwachten wat de overblijvende coalitie gaat doen, per onderwerp onderhandelen over zaken uit de begroting en gelegenheidscoalities voeren, of weer een meerderheidsbestuur ambiëren en alsnog onderhandelen met alle partijen. De VVD zal dan waarschijnlijk alleen meedoen als ook Hart van Den Haag van de partij is. Anders verliezen de liberalen geloofwaardigheid. Bovendien kunnen ze in die samenstelling meer rechtse punten doorvoeren.
De eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen zijn in maart 2026. Dat duurt nog bijna drie jaar en dat is best lang voor een gemankeerde coalitie. De overgebleven partijen verdelen nu de taken en moeten dan een wat duurzamere oplossing vinden. Allemaal hebben ze laten weten dat ze het besluit van de VVD betreuren. Ze weten ook wat ze moeten doen om die partij weer binnen te halen. Dat zal een stuk duurder uitvallen dan als ze afgelopen week even goed hadden geluisterd en met de VVD Hart voor Den Haag aan hadden gehoord. Nu kostte het twee losse crisisberaden en een lange raadsvergadering met een slotakkoord waar niemand bij is gebaat. Waarschijnlijk alleen De Mos die nu serieus kan meepraten over eerherstel en een plek in de coalitie. De vraag is of daar ook voor de VVD nog plaats is.