Anne-Marie Rakhorst noemt zichzelf ondernemer, anderen noemen haar duurzaamheidgoeroe. Ze heeft niets met die titel, want duurzaamheid is de gewoonste zaak van de wereld.
Ze schreef er al een aantal boeken over. Anderhalf jaar zocht ze naar een alternatief voor het woord duurzaam. ‘Het is toch het enige woord wat de lading dekt. We hebben van alles geprobeerd, maar alternatieven vergen te veel uitleg. Het woord is saai. Als je zegt dat je een duurzaam huwelijk hebt, is de passie vaak verdwenen. Maatschappelijk verantwoord is ook saai. De oplossing is een mooi woord dat meteen in het woordenboek komt. Dan weet iedereen waar je het over hebt.’
Rakhorst startte vijftien jaar geleden haar bedrijf Search. Nu is het een onderneming met tweehonderd medewerkers met verschillende onderdelen en expertises, zoals een ingenieursbureau, een laboratorium en een opleidingencentrum. ‘Wij zijn dagelijks bezig met milieu en gezondheid. Wij doen veel op het gebied van asbest, meten luchtkwaliteit en onderzoeken flora en fauna. Wij bedenken oplossingen die het opraken van de (fossiele) grondstoffen voorkomen en dat is ontzettend leuk om te doen.’
Waardering
Rakhorst is een veelgevraagde gast als het om duurzaamheid gaat. Zo sprak ze onlangs bij het TBI-congres over duurzaam ondernemen en zat ze bij het televisieprogramma Pauw en Witteman. Waar haar succes aan ligt, kan ze niet zeggen. Rakhorst doet met haar medewerkers haar ding en geniet van de waardering die ze daarvoor krijgt. ‘We zijn koploper op dit gebied en dat bedoel ik zonder enige arrogantie. Kennelijk hebben we een goed gevoel over hoe we zaken kunnen oplossen.’
Zeker na haar televisieoptreden bij Pauw en Witteman kreeg ze veel vragen. ‘Duizenden e-mails, vooral van particulieren. Die kunnen we niet allemaal persoonlijk begeleiden. We hebben een e-mail met algemene tips, gegevens over leveranciers en innovatieve technieken gemaakt en verstuurd aan al die mensen. Daarin stond waar ze de informatie konden vinden, variërend van installaties tot isolatie. Met LED-verlichting of alternatieve energie kun je veel doen. Mijn onderneming werkt aan grootschalige projecten, in opdracht van bijvoorbeeld de vereniging van particuliere eigenaren, corporaties, beleggers en projectontwikkelaars. Je moet kiezen waar je je energie in steekt.’
Kritiek
Kritiek op Rakhorst is schaars. Gedreven en een enthousiast ondernemer zijn veelgehoorde kwalificaties. Kritiek komt volgens Rakhorst vooral uit haar eigen organisatie. ‘We houden elkaar scherp. We zijn een lerende organisatie en communicatie is erg belangrijk. Wij doen regelmatig een tevredenheidonderzoek onder klanten en evalueren al ons werk. Soms blijkt bijvoorbeeld dat een plan voor ons duidelijk is, maar niet voor de klant. Dat is zeer waardevolle informatie voor ons, want dan kunnen we daar meteen verandering in brengen. We vinden het namelijk heel belangrijk dat we de juiste vertaalslag blijven maken naar onze klanten.
Nieuwe norm
Search Ingenieursbureau is ook betrokken bij het eerste duurzaamheidkeurmerk voor nieuwbouw: BREEAM. Het is een certificatieschema dat allerlei thema’s bestrijkt, zoals energie en materiaal, maar ook management en landgebruik en ecologie. We hopen natuurlijk met deze certificatie oplossingen voor gebouwen veranderingen teweeg te brengen. We verpesten hier zoveel met bijvoorbeeld 15 procent aan faalkosten in de bouw en vieze oplossingen als kitten, purren en lijmen. Wat er nodig is voor verandering ? Dat is simpel: “Kennis”. We moeten mensen dus opleiden, dat is ook waar wij als Search voor staan: onvoorwaardelijke kennisdeling. ’
Keten
Zij wil niet alleen het bouwproces verduurzamen, maar de hele keten tot aan de inrichting en natuurlijk de exploitatie. Het liefst ziet zij alle bedrijven een duurzaamheidmetamorfose ondergaan. ‘Ik snap wel dat het geen gemakkelijke opgave is, omdat de zaken zeker nu door moeten gaan. Je moet geen bordje op de deur vinden met daarop “gesloten wegens verduurzaming”.’ Synchroon is volgens Rakhorst goed bezig op dit terrein, bijvoorbeeld met een aangepaste bedrijfsvoering. Haar bedrijf adviseert de ontwikkelaars en werkt samen in projecten, bijvoorbeeld aan de prijsvraag voor woningen in Buiksloterham in Amsterdam-Noord.
Zorg
Haar grootste zorg is de bestaande bebouwing. ‘We moeten het wiel verder aanzwengelen. Waarom steeds sloop en nieuwbouw? Renoveer de bestaande bebouwing zo dat het langer meegaat en herbestem weloverwogen.’
Beste en slechtste voorbeelden van duurzame projecten weet ze even niet. ‘De interactie met mensen is het leukste. Betrek de eigen teams in het project en overleg samen. Dan krijg je de duurzaamste ideeën.’ Na een stilte noemt ze toch een goed voorbeeld: ‘De scholen zijn me dierbaar. Veel kinderen zitten nu in slechte klaslokalen met vieze lucht en krijgen concentratieproblemen. Het is een complex probleem met besturen, ouderraden en gemeenten, maar ik zet me in voor frisse scholen.’
Inzet
Overigens hangt volgens Rakhorst veel af van de inzet van gemeenten. ‘Ons hoofdkantoor staat in de gemeente Bernheze. Daar hebben we sessies met alle politieke partijen en met de buurt over bijvoorbeeld onze ideeën over het lokaal opwekking van duurzame energie. Het is hard werken om ze te laten inzien wat we hier als bedrijf willen bereiken, maar vooral wat we als samenleving kunnen bereiken. Het nabijgelegen Boxtel is veel vooruitstrevender. De wethouder daar was mijn biologieleraar. Hij heeft duurzaamheid zo’n beetje uitgevonden en van hem heb ik veel geleerd. In Boxtel hebben ze zelfs een woonwijk die aansluit bij de Ecologische Hoofdstructuur. Dat is toch mooi.’