De woonflats Zorgvliet en Doenrade in de Bredase wijk IJpelaar waren verouderd, betonschade aan de galerijen en balkons legden de wapening deels bloot, dus er moest iets gebeuren. De bewoners met een gemiddelde leeftijd van 76 jaar waren wel erg tevreden, dus besloot woningcorporatie Laurentius met architectenbureau Van Aken Architecten tot een renovatie waarbij de bewoners konden blijven zitten.
Aan de oostelijke stadsrand van Breda is de Loevesteinlaan de afsluiting van het stedelijk gebied. Van Aken Architecten (VAA.) leverde op verzoek van woningcorporatie Laurentius een visie voor de renovatie van twee grote flatgebouwen ‘Zorg en Doen’ aan de Loevesteinstraat, van resp. 160 en 210 meter lang en negen lagen hoog, en voor de ontwikkeling van een plan voor te ontwikkelen voor nieuwbouw op een aantal vrijgekomen locaties. Het werd een stedenbouwkundig plan in samenwerking met de gemeente Breda voor het hele gebied. Met haaks op de flat nieuwbouw in woontorens zodat het uitzicht op de landerijen aan de andere kant van de Loevesteinstraat blijft. “Onze architectonische keuze om de twee woonflats een moderner karakter te geven. De bewoners moesten weer van hun flat gaan houden en met het optoppen en aanplanken van nieuwbouwwoningen hebben we niet alleen financiering voor de renovatie passend gekregen, maar ook een gedifferentieerder woningaanbod bereikt en het geheel duurzamer gemaakt”, zegt Margriet Eugelink, directielid en senior architect bij VAA..
“We hebben een laag met woningen bovenop de bestaande gebouwen gezet en nieuwbouwwoningen tegen de zijkant gezet. Optoppen en aanplanken”, zegt Maarten Castelijns, architect bij VAA.. De woonlaag op de nieuwe bovenste verdieping zijn wat groter en de nieuwbouwwoningen aan de zijkanten iets kleiner, zodat meteen een gedifferentieerder woningaanbod ontstaat. Inmiddels zitten er al jongere mensen en gezinnen in de nieuwbouw. “Dat zorgt ook voor doorstroming in de flat”, aldus Eugelink. De oppervlakten van de woningen in de vernieuwde flats variëren van 54m2 tot 159m2.
Het beschadigde beton is hersteld en lichtgrijs geverfd en de puien zijn vervangen. “Aan de balkonzijden hebben we de ballustraden vervangen door glazen wanden en de goede gedeelten gebruikt om de slechte delen van de ballustrade aan de galerijkant te herstellen. De bewoners vinden het geweldig, want zij kunnen nu uit de wind op hun balkon zitten met een beter uitzicht”, zegt Maarten Castelijns, architect bij VAA.. Het was nog wel een punt om de gelaagde glazen delen zo te plaatsen dat de gevel regen en winddicht was, maar ook de nodige ventilatie doorliet. Bovendien moeten de delen vervangbaar zijn, zonder het geheel te moeten lichten. Dat is gelukt met een overlap van ongeveer 10cm per deel.
De bewoners hadden veel inspraak en een commissie van vier bewoners vormden de tussenpersoon tussen architect en aannemer aan de ene kant en de bewoners aan de andere kant. Ze zijn ook vanaf het begin bij het ontwerp betrokken. “Dat moest ook wel, want de regels schrijven voor dat 70 procent het eens moest zijn met de plannen en bovendien bleven de bewoners tijdens de verbouwing zitten”. De bewoners hebben een video-installatie in het ontwerp gebracht van entree naar woning. Daarnaast zijn de vloeren in de galerijen verhoogd met kunststof nephouten vloerdelen, zodat ze drempelloos hun huis uit kunnen, zonder uit te glijden, wat bij hout mogelijk wel het geval zou zijn.
De begane grond, waar de (fietsen-)bergingen en garageboxen zich bevinden, zijn uitgebreid met extra bergingen, verruimde, herkenbare entreehallen en een nieuwe ruimte voor de bewonerscommissie. Landschapsarchitect Parkland ontwikkelde aan de stadskant van de flats een stadspark en aan de plattelandkant een wilde tuin met welvingen en vijvers voor de opvang van regenwater. Door de welvingen die 90 centimeter boven het maaiveld uitkomen, worden de parkeerplaatsen aan het zicht onttrokken.
Door deze grondige en duurzame renovatie kunnen ‘Zorg en Doen’ er weer voor lange tijd tegenaan. “zeker vijftig jaar”, zegt Eugelink.