Kolossale kerkdeuren met originele scharnieren bieden toegang tot RK Daltonbasisschool St. Plechelmus. Het nieuwe onderkomen van de school met zo’n 340 leerlingen in Hengelo won de Gouden Piramide 2010. Leijh, Kappelhof, Seckel, Van Den Dobbelsteen architecten bedacht het concept van een gebouw in een gebouw.
De originele scharnieren moesten wel even worden bijgesteld en gereinigd. De originele deurklinken van de kerk zijn in de loop der jaren verdwenen. Nieuwe matzwarte deurklinken, passend bij het originele hang- en sluitwerk geven de deuren weer hun authentieke uitstraling. Het gebouw van de Kerk van het Heilige Hart van Jezus uit 1953, waar ooit het Roomse deel van Hengelo-Noord kerkte, stond op de nominatie voor sloop toen het oog van de architect op het gebouw viel.
“De school wilde een uitbreiding van zeven lokalen. Het binnenterrein was dusdanig verpauperd dat een uitbreiding op die locatie toekomstige ontwikkelingen van het terrein in de weg zouden staan. Toen viel ons oog op de kerk aan de overkant waar de school wonderwel in bleek te passen. De kerk was verkocht aan een aannemer voor sloop en de bouw van zes woningen. Wij maakten een plan met respect voor het oude gebouw. De kerk is nog een kerk met een schoolgebouw erin”, zegt Ronald Olthof van Leijh, Kappelhoff, Seckel, Van Den Dobbelsteen architecten uit Hengelo.
De kerk was bouwkundig goed. Een paar lekkages en enkele ingegooide ruiten, maar verder nauwelijks scheuren. “Een deel van het oude hang- en sluitwerk zat er nog. Mooie oude deuren met mooie scharnieren. De deurklinken waren niet meer origineel, maar we hebben nieuwe gevonden, matzwart en passend bij de oude stijl en bij de scharnieren”.
De scharnieren kregen wel een flinke opknapbeurt. Zij werden gereinigd en sluitend gemaakt. Op de deuren zijn nieuwe klinken en rozetten aangebracht met een politiekeurmerk. Maar alles met de oude uitstraling.
Omdat een schoolgebouw andere eisen stelt dan een kerkgebouw, moest er bijvoorbeeld meer lichtinval komen. Daarvoor zijn nieuwe puien geplaatst. “De nieuwe puien met nieuwe deuren en grepen zijn voorzien van roestvrijstalen hang- en sluitwerk van FSB”.
Visie en lef staan aan de basis van dit project. De school en de kerk zijn als twee aparte entiteiten zichtbaar gelaten. Buiten is dat zichtbaar door het stalen kader voor de nieuwe puien in het gebouw. Binnen zijn twee volumes zelfstandig in de ruimte gepositioneerd. Hierdoor blijft het bestaande kerkgebouw herkenbaar. De filosofie van het Dalton-onderwijs is ruimtelijk vertaald door de combinatie van twee lokalen met een insteekverdieping in het oude middenschip van de kerk. Zo kunnen lessen groepsgewijs, groepsoverstijgend en individueel plaatsvinden. De oude zijbeuken doen nu dienst als gangen met als plafond de gewelven. In het dak heeft de architect lichtstraten geplaatst voor extra lichtinval. De uitstraling van het schoolgedeelte is dan ook licht en vrolijk met vrolijke kleuren. Achter in de kerk is het voormalige priesterkoor. In de absis en andere nissen zijn kantoorruimtes geplaatst.
In de hal van het gebouw staan de oude biechtstoelen, buiten het volume van de school. De biechtstoelen waren nog in goede staat met het originele hang- en sluitwerk.
De doopkapel van de kerk is ook behouden gebleven. “De toegang is nog oud met gietijzeren deurtjes. Deze hebben ook nog religieuze afbeeldingen, zoals een kruis en op de andere drie cirkels. Die poortjes hebben we laten zitten. Daarachter is nu een stilteruimte annex mediatheek. De leerlingen kunnen op die plek rustig werken of iets opzoeken”. Aan de buitenkant is de kapel vierkant, van binnen is deze rond afgewerkt. “Er komt nog een ronde bank in te staan. Het mooie van dit project is dat met de buurt is afgesproken dat de kapel ook voor hen een stilteruimte blijft. Zij kunnen hier even tot rust komen, of herdenken.
De buurtfunctie van het kerkgebouw is ook op een ander punt gebleven. Aan de lange westgevel is een modern klaslokaal aan de oorspronkelijk kerk toegevoegd. Deze is afsluitbaar van de rest van het schoolgebouw en daarom goed te gebruiken door buurtverenigingen.
Het gebouw is in 2009 genomineerd voor de Prijs Herbestemming Religieus Erfgoed, maar kroon op het werk, ook voor de architecten, was de Gouden Piramide 2010 voor Anneke Kuiper, directrice van de school.