In november 2014, een jaar voor het congres, belde SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen met Emile Roemer. Een bestuurswissel in haar partij was aanstaande en die maand was er een partijraad waar de inhoud van het partijcongres ter bespreking voorlag. “Ik heb hem gezegd dat ik het tijd vond voor een frisse wind in het bestuur en dat ik me kandidaat wil stellen voor het voorzitterschap.” Hij reageerde amper “Maar absoluut niet negatief, noem het gepast neutraal”, voegt ze snel toe.
“Marijnissen had zijn vertrek nog niet aangekondigd. Misschien dacht Emile dat het nog een tijd zou duren.” Ze belde hem nog eens voor ze haar kandidatuur openbaar zou maken. En weer was er nauwelijks een reactie. “Dat is ook wel zuiver. Hem past een neutrale rol. Hij is blij met me, omdat ik mijn werk goed doe. Ik heb veel positieve reacties gekregen van collega’s over mijn kandidaatstelling”, zegt Gesthuizen. Van de huidige voorzitter Jan Marijnissen heeft zij tot nu toe niets gehoord over haar kandidatuur. Ze spreken elkaar wel regelmatig tijdens de wekelijkse fractievergaderingen en hij heeft een kamertje in de Tweede Kamer.
Tegenkandidaat
Kamercollega Ronald van Raak heeft ook niet gereageerd. Hij is lid van de congrescommissie van de SP en noemde de concurrent van Gesthuizen, Ron Meyer, voor het voorzitterschap in de Volkskrant ‘de droomkandidaat’. “Ik had van hem wel een wat neutralere rol verwacht, gezien zijn functie als bestuurslid en lid van de congrescommissie”. Maar ze is zich steeds bewust van haar rol als uitdager die zich een positie moet verwerven als gelijkwaardige tegenkandidaat in een partij die na 27 jaar van voorzitter wisselt. “De SP is ook niet anders gewend dan een voordracht. Veel mensen vinden het gaaf dat er nu wat te kiezen valt”.
De naam van Meyer gaat al jaren rond in de partij en direct nadat Gesthuizen haar kandidatuur voor het voorzitterschap bekendmaakte, ging op Twitter al het bericht dat Meyer nu een concurrent had. Enkele dagen later stelde hij zichzelf kandidaat en kreeg direct de succeswensen van zijn opponent. Volgens Gesthuizen staan ze niet tegenover elkaar, maar voert ze wel een strijd. Meyer wees tot haar spijt een debat in Buitenhof af. Hij vindt drie confrontaties bij SP-bijeenkomsten genoeg en steekt zijn tijd liever in debatten met leden. “Dat hoeft niet tegenstrijdig te zijn, maar ieder maakt een eigen afweging. Ik ga zeker bij 30 tot 40 afdelingen op bezoek. Alle 160 red ik niet.”
Verkiezingen
De verkiezingen voor het bestuur verlopen bij de SP getrapt. Dat betekent dat ongeveer 1 op de 50 leden de kans krijgt om namens een groep een stem uit te brengen. “Terwijl de SP tegen de getrapte verkiezingen is voor de Eerste Kamer via de provinciale statenverkiezingen. Dat is toch raar. En zowel mijn tegenstander als ik zijn activisten, dus het lijkt me dat we daar voor het congres op 28 november nog wat aan kunnen veranderen”. Ze werkt aan een voorstel voor rechtstreekse verkiezingen voor het bestuur, dat ze met een groep aan de leden wil voorleggen. “Onze leden zijn mens genoeg om zelf te kunnen kiezen”. Haar opponent heeft laten weten dat hij niet tijdens het spel de regels van de verkiezingen wil veranderen, iets wat zij niet vindt passen bij een activistische partij.
Politieke begin
De aftrap van haar politieke carrière kwam toen ze in het NRC Handelsblad las dat de commissie-Dijkstal marktconforme salarissen wilde voor ministers, terwijl overal werd bezuinigd. “Ik vond dat getuigen van een weerzinwekkend gebrek aan empathie, ook al zei Dijkstal later dat hij verkeerd was geciteerd”. Voor haar deed het de deur dicht. Ze googelde op Dijkstal, inkomen, GroenLinks. Daarna verving ze de partij door achtereenvolgens PvdA, D66 en SP. Die laatste was de enige partij die een reactie op de site had staan op de uitspraak van Dijkstal, geschreven door Agnes Kant. Gesthuizen houdt van actievoeren. Haar bekendste actie is voor de postbodes, waarbij ze ook is gearresteerd. Dat is de enige actie waarvan in haar huis in een Haagse woonwijk op éénhoog nog iets te zien is: op de brievenbus twee stickertjes met reddepostbode.
Marijnissen
Haar voorganger Marijnissen was de tweede voorzitter van de SP na Hans van Hooft en bekleedde die functie 27 jaar. “Ik sluit niet uit dat ik er ook zo lang zit. Ik van mijn werk als Kamerlid hoe belangrijk het is als mensen een tijd op dezelfde plek zitten. Onze fractie is waarschijnlijk die met de meeste ervaring en dat is prettig”. Wat ze zeker van Marijnissen meeneemt, is het geven van hart en ziel aan de partij, zegt ze meteen. Dan moet ze even nadenken. “En de combi geen actie zonder fractie, want uiteindelijk gaat het om alle mensen in het land.” Ze schuift dan ook niet elke week aan bij de fractievergadering zoals haar voorganger. Of ze zijn kamertje in de Tweede Kamer overneemt? “Moet je niet eerst aan Jan vragen of hij er afstand van doet?”, grapt ze. Maar omdat ze in Den Haag woont, heeft zij het kamertje niet nodig. Zij wil ook niet, zoals haar voorganger tot 2010 deed, het voorzitterschap met een Kamerzetel combineren. “Daarvoor is de uitdaging te groot. De inkomensverschillen moeten kleiner en mensen moeten het beste uit zichzelf kunnen halen. Dat wil ik uitdragen, ook buiten verkiezingstijd en dat is een loodzware taak. Je moet je kernwaarden bewaken, actievoeren, werven, verbinden, de partij verbreden en een hengel uitgooien naar andere partijen voor samenwerking.”
Samenwerking over links
Het S-woord is gevallen. Diverse pogingen tot samenwerking over links mislukten. Na de landelijke verkiezingen in 2006 is gekeken naar een meerderheidscoalitie met SP, PvdA en CDA. Volgens verkenner Rein-Jan Hoekstra waren de verschillen tussen CDA en SP toen te groot. Volgens Gesthuizen liet de PvdA de SP toen vallen en is de wond sindsdien dieper. “Een linkse samenwerking kan alleen als de PvdA inziet dat ze niet zonder de SP kunnen”, zegt ze. Dat haar partij bij de Statenverkiezingen groter werd dan de PvdA en dat de SP lokaal en regionaal veel samenwerkt met de VVD, die zij een partij van tegenstellingen noemt, wil niet zeggen dat dat landelijk ook zal werken. Volmondig kiest zij daarom voor een samenwerking over links. “Maar daar gaat de partij over en niet de partijvoorzitter.”
Kantje voorkomen
Het liep niet goed af met de opvolger van Marijnissen als fractievoorzitter: Agnes Kant. Die werd vrij snel afgebrand. Hoe wil de oud-medewerker van Kant een vergelijkbare martelgang ‘een Kantje’ voorkomen? “Ik ben mezelf, doe het werk al een aantal jaar en ken het klappen van de zweep. Ik ben er niet bang voor. Ik zat al in de Tweede Kamer toen het gebeurde. Jan vond het moeilijk om dingen los te laten en de omstandigheden waren niet ideaal met een hele grote fractie van 25 mensen . Ik vind dat Agnes ook omdat ze vrouw was ongenadig hard is aangepakt in de media en dat was niet altijd terecht. Een zweem van seksisme is me niet ontgaan. Bovendien een gewaarschuwd mens…”
Paspoort
Nijmegen, 23 januari 1976
Vanaf juni 2004 lid van SP. Van mei tot en met november 2006 persoonlijk medewerker SP-Tweede Kamerlid Agnes Kant, van april 2006-december 2006 gemeenteraadslid in Haarlem, Tweede Kamerlid.
Ze was als student aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem actief voor de landelijke studentenorganisatie LSVB, had drie jaar een eigen productiebedrijf voor video, fotografie en internet. Ze heeft een dochter.