Burgemeester Hans van der Laan van Noordenveld vindt een deel van zijn gemeente wel heel erg bijzonder. Hij vindt dat het gevangenisdorp Veenhuizen een plek op de werelderfgoedlijst van Unesco verdient.
Wat is er zo bijzonder aan Veenhuizen?
Aan het begin van de negentiende eeuw bedacht generaal Johannes van den Bosch dat landlopers uit de grote steden voor heropvoeding naar het platteland moesten. Hij richtte een aantal kolonies op, waaronder Veenhuizen. Daarmee stichtte hij de eerste heropvoedkampen. Het was een gevangenisdorp en dat is het nog steeds.
Wat is er mooi aan een gevangenisdorp?
Het mooie is dat je hier de hele geschiedenis terug kunt vinden. Omdat de kolonie zelfvoorzienend moest zijn, heb je hier de unieke situatie dat er veel voorzieningen zijn. Welk dorp met ongeveer duizend inwoners heeft bijvoorbeeld een ziekenhuis?
Wat moet iemand doen om een werelderfgoed te krijgen?
We zijn aan het lobbyen, aan het bekijken hoe we de goede dingen opschrijven, want het is een ambitieus project. Het duurt ook lang om een plek op de werelderfgoedlijst te krijgen, maar wij vinden het zo bijzonder dat we vinden dat we ons werk niet goed doen als we het niet proberen. Om meer kans te maken op een plek werken we samen met andere kolonies van Van den Bosch. Daarbij zit ook het Belgische Merksplas en Wortel. De internationale samenwerking maakt het project nog kansrijker.
Wie zijn uw concurrenten?
Bij Unesco is nu eerst Afrika aan de beurt volgens mij, omdat ze meer aandacht willen voor erfgoederen buiten Europa. Hier zijn namelijk al de meeste werelderfgoederen. Dat duurt dus nog jaren voordat ze weer naar Europa kijken. In Nederland zijn initiatieven voor een plek op de werelderfgoedlijst voor de binnenstad van Amsterdam, de Veluwe, de Waddenzee en volgens mij ook de Van Nelle fabriek in Rotterdam.
Betekent dit dat er straks niks meer mag in Veenhuizen?
Nee, helemaal niet. Het dorp is heel ruim opgezet. Tussen de gevangenissen ligt ongeveer 2,5 kilometer landbouwgrond. Daar mag best iets anders worden ontwikkeld, als je dat maar goed en zorgvuldig doet.
Wat levert het Veenhuizen op?
Ik hoop meer toeristen. Het dorp werd ooit het Siberië van het Noorden genoemd, maar die tijd is voorbij. De PTT komt hier en we zijn bereikbaar. We krijgen nu ongeveer 70.000 bezoekers per jaar en na een plaats op de werelderfgoedlijst volgt zeker een toename. Geen idee hoe groot de toestroom zal zijn, maar ik denk wel een paar bussen extra met Japanners, Chinezen en Amerikanen.