Gelijkheid voor vrouwen is belangrijk voor vrede, veiligheid en stabiliteit. Dat zegt speciaal coördinator van de Verenigde Naties voor Libanon Sigrid Kaag. Nederland heeft volgens haar nog een lange weg te gaan met een zestiende plek in de vertegenwoordiging van vrouwen in het parlement. Ze pleitte in de Tweede Kamer voor quota en en riep politieke partijen op geen poortwachter te zijn, maar vrouwen aan te moedigen.
VVD-Kamerlid Ingrid de Caluwé had Kaag namens het Gender Meerpartijen Initiatief uitgenodigd om in de Tweede Kamer te praten over vrouwen in de MENA-regio (Midden-Oosten en Noord-Afrika) en hun rol in vredesbesprekingen. Haar partij is tegen quota, maar vindt meer aandacht voor de rol van vrouwen in vredesprocessen wel erg belangrijk.
Duurzamere vrede
En die is groot, legde Kaag uit. “We zien dat als vrouwen betrokken zijn bij vredesprocessen dat er meer dan 50 procent kans is op een duurzamere vrede. Het is een utopie dat je een vredesproces tot een goed einde brengt met alleen heren, maar zij zijn er wel het meest bij betrokken”, aldus Kaag. De aanwezigheid van vrouwen zou versterkend werken.
Dat leert ook de geschiedenis. “Emancipatie gaat vaak hard in tijden van conflicten. Vaak omdat vrouwen in die tijden wel moeten werken en voor zichzelf op moeten komen. Op treurige wijze werkt dat bevrijdend.”
Het is belangrijk dat vrouwen de kans krijgen om een bijdrage te kunnen leveren. “We moeten stoppen om vrouwen te zien als sectorgroep. In Libanon zijn 128 parlementsleden en onder hen drie vrouwen. Daar zien ze vrouwen als sectorgroep in plaats van de helft van de maatschappij. We moeten het belang benadrukken van complementariteit.” Volgens Kaag roept de nieuwe Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties juist op tot de inzet van vrouwen bij vredesprocessen van het onderhandelen tot het waarborgen.”
Opwaardering
In dat kader wees ze ook op moeders van jihadisten die zich verenigen in netwerken en samen praten over hoe ze dat kunnen voorkomen. De thuiszorg, sociale netwerken en de familie zijn daarbij ook van groot belang. “Een opwaardering van de rol van de vrouw is ontzettend belangrijk. Een stijging van 5 procent aan vrouwen die deelnemen, betekent vijf keer minder geweld.”
Een quotum instellen om een minimum aantal vrouwen in de politiek te krijgen is niet genoeg, betoogde Kaag. Dat illustreerde ze met een voorbeeld uit haar eigen werk: “De premier van Libanon vroeg mij of hij een vrouw moest vragen voor het ministerie van gender. Dat hebben ze daar. Ik heb gezegd dat een vrouw benoemen tot minister prima is, maar wel op Defensie, Financiën of Economische Zaken, wat ze daar soevereine dossiers noemen. Dat resulteerde tot een man op genderzaken. De arme man werd vervolgens door iedereen bekritiseerd om zijn post.” Haar advies is om portfolio’s op te zoeken en te kijken naar de bredere samenleving. De juiste persoon moet op de juiste plek komen. “Dat geldt ook voor Nederland, we hebben hier ook nog geen vrouwelijke premier gehad”, hield ze de Kamerleden voor. “We hebben hier ook nog geen minister voor Financiën of Buitenlandse Zaken gehad”, vulde PvdA-Kamerlid Roelof van Laar aan. Volgens Kaag is het in sommige vrouwen heel normaal dat vrouwen in hoge functies zitten, bijvoorbeeld in Syrië. Terwijl daar nu geen vrouwen betrokken zijn bij het vredesproces. Ook is er voor hen een rol als mentor en ondersteuner om ook degenen die nu nog niet actief zijn ‘de nieten’ een rol van betekenis te laten spelen.”Verandering komt meestal van binnenuit. We hebben champions nodig.”