Probleemwijk Hatert, een van de Vogelaarwijken, had een nieuw hart nodig. De wijk moest een impuls krijgen en een nieuw gezicht met goede woningen. Woningcorporatie Portaal kwam bij 24H Architecture terecht, omdat het bureau al ervaring heeft met sociale woningbouw. Het belang was meteen duidelijk: Hatert had een nieuw uithangbord nodig.
“We dachten aan wat we konden toevoegen aan de wijk en een beetje poëtisch kwamen we op een roos voor de wijk. Een witte roos met bladeren, mooi, teer, kwetsbaar”, zegt projectarchitect Boris Zeisser. Aannemer Giesbers kwam met het idee om tunnelbouw toe te passen. Het gieten van wanden en plafonds ineens is goedkoper en gaf de architect wat hij wilde: een simpele basis en geld over om de jus van het project toe te voegen: de balkons.
De balkons zijn organisch gevormd. Op de eerste woonlaag zijn ze klein, 6 m2 en worden naar boven steeds groter tot 25 m2 als blaadjes die uitwaaien. Ze zijn gemaakt van een staalconstructie met houten vlonders en aluminium bekleding. In de bekleding zijn geperforeerde versieringen aangebracht in de vorm van bladnerven, de blaadjes aan de steel van de roos. De houten vlonders liggen de eerste 60 cm aan elkaar en daarna los. “Hout heeft ruimte nodig om te werken. Het eerste deel moet wel tegen elkaar, vanwege de brandveiligheid, maar verderop hebben ze een paar millimeter ruimte om te werken, dat is beter voor het hout. Het gebruikte hout is duurzaam met FSC-keurmerk. Over de ruimte tussen het hout was wat discussie omdat bijvoorbeeld regen door de balkonvloer op dat van de benedenburen kan vallen. “Maar je gaat toch niet op je balkon zitten als het regent, toen kwam het argument dat de viezigheid van schoenen naar beneden kan komen, maar het niet logisch dat de bovenburen met vieze schoenen door hun huis naar het balkon gaan lopen”, aldus Zeisser.
Duurzaam
Aan de buitengevel zit Cumaru-hout met FSC-keurmerk, in latjes die scheef zijn aangebracht, om het nerfidee van een boomstam te benaderen, onderbroken door ramen in aluminium kozijnen. De nerven komen ook terug als zeefdruk op de ramen in de plint waar de zorgfuncties zijn ondergebracht. “Eerst was daar nog wel wat discussie over. Of je dat wel moest doen een glazen pui beneden in een probleemwijk, maar ieder huis heeft ruiten en die sneuvelen ook niet steeds. En ik heb gelijk gehad, want er is nog niets gebeurd”, zegt Zeisser.
Het was niet de enige discussie. Zelf had de architect graag nog meer duurzame maatregelen getroffen. Zeisser: “Bijvoorbeeld een warmte- koudeopslag en zonnepanelen, maar de opdrachtgever mag maar een bepaalde hoeveelheid huur rekenen en kon de hogere kosten niet doorberekenen aan de gebruikers, dus werd dat te duur”. Het pand is wel goed geïsoleerd, beter dan bij het ontwerp in 2007 volgens het Bouwbesluit was vereist.
Woningen
De woningen, zes per woonlaag, variëren in grootte van 80 tot 120m2. Zij zijn kaal opgeleverd. Een gedeelte van de woningen is bedoeld voor 55-plussers uit de wijk die willen doorstromen naar een gelijkvloers appartement en voor de rest zitten er ook jongere gezinnen uit de omgeving van Hatert. Een dubbele lift en een trappenhuis zijn aangebracht in het hart van het pand. In de laag onder de woningen is ruimte voor diverse zorgfuncties, van kantoren die zorg regelen tot zorgverleners zelf. Het moest daarom toegankelijk zijn voor invaliden. In het midden zit een gemeenschappelijke ruimte die is omgeven met afgescheiden werkruimten. Deze zijn voorzien van glas in hardhouten kozijnen, zodat er veel licht van buiten naar binnen kan.
De buitenruimte, een buurtplein, ligt op 1,30 m boven het maaiveld met betontegels, hout en bloemperken. Het plein is er niet alleen voor de huurders, maar voor de hele buurt. De randen zijn afgewerkt met hout en verder is het bedekt met langwerpige betontegels van 30 bij 90 cm. De bloemperken zien er van bovenaf uit als blaadjes. Kinderen kunnen er spelen en ouderen kunnen even uitpuffen op de bankjes.
Hart van Hatert ontving eerder dit jaar de Russische Architectural Award 2012 in de categorie Woningbouw.