Het financieel belang was niet leidend bij de Fyradeal. Dat zei minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem in de Tweede Kamer. “Als dat zo was geweest, had NS niet dat hoge bod gedaan”, zei hij. Het bod wat toen is gedaan was veel te hoog en niet goed voor het bedrijf, voor de enige aandeelhouder, het Rijk en daarmee voor de reiziger.
Dijsselbloem kreeg in het rapport van de parlementaire enquêtecommissie ook veel verwijten net als staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur. Zij stapte op en op haar plaats zat nu Sharon Dijksma. De meeste Kamerleden repten niet meer over de fouten van de minister, waar ze eerder nog veel kritiek op hem uitten.
Aanbestedingen
Inmiddels is er wel wat veranderd en kijkt het ministerie van Financiën als aandeelhouder nu mee. Bovendien mag NS niet meer meedoen aan regionale binnenlandse aanbestedingen. Volgens Dijsselbloem komt dan de marktwerking in gevaar, omdat NS te veel kennis, materieel en slagkracht heeft. Aanbestedingen door dochterondernemeingen, zoals in Groot-Brittannië, vindt hij geen probleem. Wel is ervoor gezorgd dat de risico’s zijn ingedekt en deze eerst voor rekening komen van dochter Abellio.
Marktwerking
In de Tweede Kamer is een duidelijke scheiding tussne voor- en tegenstanders van marktwerking. D66 diende een motie in voor snelle marktwerking, maar die haalt waarschijnlijk geen meerderheid. Daarmee lopen de huidige afspraken tot 2025. Dijksma gaat wel kijken hoe zij de reiziger binnen die afspraken zo goed mogelijk kan bedienen met zo snel mogelijke verbindingen en het liefst ook zo goedkoop mogelijk. Zij roept andere partijen op om mee te doen aan deze marktverkenning en hoewel ze de naam niet noemde speciaal Arriva die zegt dat er al een plan klaar ligt.
Prorail
Staatssecretaris Dijksma kreeg steun van een meerderheid van de Kamer voor het naar zich toetrekken van ProRail. Volgens haar is het niet een eerste stap op weg naar een holding van NS en ProRail, maar wel een manier om snel zaken te kunnen doen met de spoorbeheerder. Ze was blij met de steun voor dit besluit. “” Dit is top, hou dit een jaartje vast”, zei ze. Het plan om ProRail tot zelfstandig bestuursorgaan te maken zodat het direct onder het Rijk valt, werkt ze nog uit en daarover valt eind van het jaar een besluit.
Den Haag
Stientje van Veldhoven van D66 was een warm pleitbezorger voor een hoge snelheidstrein die toch Den Haag aandoet en diende hiervoor ook een motie in. Volgens Dijksma heeft dat weinig zin, omdat maar 10 procent van de reizigers gemiddeld uit Den Haag naar Brussel rijdt en daarmee heel veel reizigers een langzamer verbinding oplevert. Breda schrappen is volgens haar niet bespreekbaar, omdat 23 procent van de reizigers uit de regio Breda komt. De brief van het Haags college om toch een snelle trein Den Haag te laten aandoen is daarmee aan dovemansoren gericht. Dijksma heeft slechts één doel voor ogen: zo snel mogelijk snellere verbinding met Brussel en daarover is ze in gesprek met België. Het laten vallen van halteplaats Den Haag noemde zij de veer die zij moet laten.
ILT
De Inspectie voor Luchtvaart en Transport (ILT) heeft de werkwijze al aangepast. Zo mogen keuringsdiensten niet meer adviseren en tegelijk ook certificeren, mogen alleen door de inspectie gecertificeerde keuringsdiensten treinen goedkeuren en gaan de inspecteurs ook bij de fabrikant naar de treinen kijken. Dat is bij de Fyra niet gebeurd. GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren wilde weten of er een wetswijziging nodig was om dat mogelijk was, maar volgens de staatssecretaris is dat niet het geval. De Inspectie had dus ook bij de Fyra kunnen kijken. Precies wat de enquêtecommissie de toenmalig hoogste ambtenaar bij de inspectie Jenny Thunnissen ook voor hield.