De jaarlijkse actie van 3fm en het rode kruis heeft dit jaar als doel schoon drinkwater. Drie deejays: Gerard Ekdom, Rob Stenders en Michiel Veenstra zitten van 19 december tot 24 december in een glazen huis op het Plein in Den Haag zonder eten, terwijl ze 24 uur per dag radio maken. Zij zamelen geld in met verzoekplaatjes en andere acties met als motto ‘De wereld schreeuwt om drinkwater’.
Studio Brussel doet net als vorig jaar weer mee vanuit Leuven met ‘Music for life’. Dit jaar is ook het Zwitserse Couleur3 van de partij met ‘Couleur Terre’, maar de drie deejays daar eten gewoon door. Het Rode Kruis werkt tijdens de actie samen met deze radiostations. Het doel is aandacht vragen voor water en veel geld inzamelen om drinkwater voor meer mensen beschikbaar te maken.
De kersverse ambassadeur van het Rode Kruis, Eric Corton, ging naar de Centraal Afrikaanse Republiek. Het land grenzend aan Tsjaad en Soedan heeft nauwelijks schoon drinkwater is. “Het is een extreem arm land. Als er geen drinkwater is, is er geen gezond leven, geen werk en geen toekomst”, zegt Corton. Zijn reportages zijn in de uitzendingen van Serious Request.
“De actie is ontstaan in 2004 toen Giel Beelen in zijn radioprogramma verzuchtte dat er van alles aan de hand is in de wereld. De gijzeling in Beslan was net geweest en Darfur werd net een beetje bekend”, zegt Ben Houdijk, producer van Serious Request. Een aantal mensen ging hierover brainstormen. “Zo ontstond het glazen huis. We halen daarmee niet alleen geld binnen, maar zorgen ook voor bewustwording”, zegt Houdijk. Het huis stond de eerste drie keren op het Neude in Utrecht. “Dit jaar is Den Haag Rode Kruisstad en is veel moeite gedaan ons daar te krijgen. Dat is gelukt”, aldus Houdijk.
Betrokken
Het Rode Kruis is vanaf het begin betrokken. “Het Rode Kruis wilde voor een stille ramp geld inzamelen en zocht contact met de radiozender. Daar waren ze meteen enthousiast”, zegt Katherine Knowles, woordvoerder van het Rode Kruis. Zij was ook met Corton in de Centraal Afrikaanse Republiek. Dit is het vierde jaar van Serious Request. Na Darfur, hereniging van kindsoldaten met hun familie in Congo en landmijnen is dit jaar het doel Drinkwater. “We doen onderzoek naar een aantal stille rampen. 3fm kiest zelf”, aldus Knowles.
Dit jaar is er aandacht voor drinkwater. “Als er iedere 15 seconden een kind sterft door gebrek aan schoon drinkwater, vind ik dat veel”, zegt Houdijk. “We willen zoveel mogelijk mensen helpen. Drinkwater is zo vanzelfsprekend. We gebruiken 120 liter per dag. Daarvan drinken we anderhalve liter, de rest is voor andere zaken.” Gerard Ekdom, stond stil bij de luxe van drinkwater na onderhoud door het waterbedrijf. “Ik kreeg een briefje van dat mijn water zwart zou worden, maar dat was ik helemaal vergeten. Toen stond ik mijn tanden te poetsen en was het water zwart. Vies gewoon. Toen bedacht ik wel even wat het zou betekenen als ik helemaal geen drinkwater zou hebben.” Eric Corton werd ermee geconfronteerd op zijn reis. “Je laat het wel uit te drinken voor die mensen. Maar ik ben twee meter lang, aan het werk en met zo’n hoge luchtvochtigheidsgraad heb ik gewoon water nodig. Ik ben aan het werk en niet gewend aan die omstandigheden.”
Brievenbus
Mensen kunnen tijdens de actie dag en nacht voor geld plaatjes aanvragen. Het glazen huis heeft ook een brievenbus waar mensen hun bijdrage kunnen afgeven. Verder zijn er nog andere acties om geld in te zamelen. Een Nederlandse deejay gaat met een open emmer water liftend door Europa van Den Haag via Leuven en Genève terug naar Den Haag. Mensen kunnen bieden op hoeveel liter water uiteindelijk over is als de deejay weer in Den Haag komt. Op het plein staan waterpompen met een gesloten circuit waar het publiek zoveel mogelijk liters kan oppompen. De waterbedrijven stellen daar geld tegenover voor het goede doel. Sterren uit Onderweg naar Morgen hebben een single opgenomen.
De deejays zitten sinds 19 december in het huis. Zij mogen er op 24 december om 20.00 uur ’s avonds weer uit. Gerard Ekdom en Giel Beelen omschrijven het verblijf als een achtbaan. De ‘dj’s werken in ploegendienst: ze draaien vier uur platen, dan acht uur niet en hebben weinig privacy in het huis. Zij eten niets, maar krijgen vruchten- en groentesappen. “De eerste jaren waren die verschrikkelijk, mensonterend gewoon. Rauwe tomaten verpulverd met paprika en komkommer. Giel en ik kregen het soms echt niet weg”, zegt Ekdom.
Beelen zit dit jaar niet in het huis. “Ik ga niet om het fris te houden voor alles en iedereen. Ik begon eraan te wennen en de basis van het huis is juist je te laten overrompelen. Dat ik nu het kerstdiner meemaak, is wel het minst belangrijk, ik had een fijn excuus om me daar afzijdig van te houden.” Ekdom heeft vorig jaar wel meegegeten bij het kerstdiner. “Na acht gangen kwam het er in acht gangen weer uit en dat was best pijnlijk”, omschrijft hij de ervaring na zes dagen zonder eten.
De actie is op 3fm continue te horen. Via internet en nu ook de mobiele telefoon kunnen de mensen de actie volgen en buiten het televisieprogramma om 20.00 uur op Nederland 3 is de actie van 9.15 uur tot 16.30 uur te zien op Nederland1, van 00.30 tot 7.00 uur op Nederland 3 en op etalagekanalen bij een aantal kabelmaatschappijen.
Giel Beelen
Giel Beelen presenteert dit jaar samen met Sophie Hilbrand vanuit Den Haag het televisieprogramma over Serious Request. Daarin een korte samenvatting van de dag en aandacht voor het goede doel. Dat betekent dat hij voor het eerst sinds het bestaan van het glazen huis er niet in zit.
Beelen is wel benieuwd hoe het zal zijn nu hij daar niet is, maar hij is er wel veel mee bezig. Zo heeft hij Onderweg naar Morgen actrice Sarah Cronis overgehaald met enkele collega’s een lied te zingen. Ook zal hij met Sander Lantinga tijdens de actie dagelijks het land in gaan om geld in te zamelen, voordat hij ’s avonds presenteert.
Tips van de Serious-Requestveteraan voor de deejays in het huis zijn: niet teveel eten vooraf en het allemaal over je heen laten komen. Beelen sluit overigens niet uit dat hij ooit nog in het glazen huis gaat zitten.
De productie
Ben Houdijk is de producent van Serious Request. “Ik ben eigenlijk verantwoordelijk voor alles wat daar gebeurt. Overleg met heel veel partijen over het inzamelen van geld, wie waar zit, kortom het hele plaatje.”
Het glazen huis is de studio. Daarachter zijn een slaapkamer, een douche en een productieruimte. “In het glazen huis zijn zoveel mogelijk de deejays en de bekende Nederlanders. Eigenlijk ben ik wel dag en nacht aan het werk. Als er een probleem is waar de deejays en anderen niet uitkomen, moet ik het oplossen”, zegt Houdijk, die aan de wieg stond van het project.
Houdijk heeft ook contact gehad met zijn buitenlandse collega’s en andere partners zoals de waterbedrijven die geld geven voor elke door het publiek opgepompte liter water. Bovendien heeft hij contact met de gemeente Den Haag, bijvoorbeeld over de plaatsing van het glazen huis op het Plein. “In Utrecht wisten we inmiddels wel waar we de dranghekken moesten zetten. Hier moeten we opnieuw kijken”.
Eric Corton
Hij wordt het ‘geweten van de zender’ genoemd en is sinds kort ambassadeur van het Rode Kruis. “Het geweten klinkt wel heftig, maar ik vind het niet erg”, zegt Eric Corton, deejay bij 3fm. Hij werkt vanaf het begin mee aan Serious Request. Als reizende reporter maakt hij reportages in de landen waar het probleem speelt.
Dit keer was hij in de Centrale Afrikaanse Republiek. “Dat is wel het minst ontwikkelde land. Sinds 1960 is het er bijzonder instabiel”, aldus Corton. De regio kent wel een regentijd. Het meeste zakt de grond in waardoor het schoon wordt. Voorwaarde is wel dat er daarna een pomp komt om het water van 30 meter diep naar boven te halen. Die zijn schaars, dus veel mensen zijn aangewezen het deel wat blijft staan, terwijl ze daar ook hun behoefte in doen.
Hij had water bij zich, omdat hij het met zijn lengte en de luchtvochtigheid nodig had om zijn werk te kunnen doen. “Je voelt wel wat watergebrek met je doet”. Echt uitgetest heeft hij het niet, omdat hij voor het goede doel een goede reportage moest maken. Overigens heeft hij daar ook water gedronken uit een bron die water pompt van 30 meter diep, zonder ziek te worden.
Sinds kort is hij Internationale Noodhulp ambassadeur bij het Rode Kruis. “Ik heb na de tweede Serious Request aangegeven dat ik wel meer wilde doen. Als er nu een ramp is, bijvoorbeeld een aardbeving als in Pakistan, ga ik daarheen om er aandacht voor te vragen”, aldus Corton. Verder blijft hij betrokken bij Serious Request, maar niet in het huis. “Dat is echt niet mijn ding”.
Corton is door de gemeente Den Haag benoemd als tijdelijk bijzonder ambtenaar van de burgerlijke stand, zodat hij in het huis het huwelijk mag voltrekken van de hoogste bieders.
Gerard Ekdom
Radiodeejay Gerard Ekdom stapt voor de derde keer het huis in. “Waarom niet? Ik heb het twee keer eerder gedaan en het geeft een goed gevoel iets te doen rond de Kerst.” Hij vindt het doel dit jaar goed gekozen. “Ik kan er niet bij dat mensen geen drinkwater hebben.”
Hij gaat zijn vrouw en twee kinderen missen. “Mijn vrouw is gelukkig van de categorie ik snap jou wel. Het is ook wel aandoenlijk om het kerstdiner met een kopje bouillon te zitten. Vorig jaar heb ik gewoon gegeten en na acht gangen, maakte ik acht gangen naar de wc. Dat was pijnlijk, dus dit jaar ga ik het rustig opbouwen.” Het eten mist hij in het huis maar een beetje, zeker nu de sapjes zijn verbeterd. Zijn vrijheid gaat hij het meeste missen. “Ik ben iemand die normaal even hierheen en even daarheen gaat. Op kerstavond ben je weer van jezelf.”
Ekdom is dit jaar de veteraan in het huis. “Ik heb daardoor een andere functie, omdat de anderen – terecht- aan me hangen. Voor mij wordt het een rare editie.” Mensen redden is wat hem betreft de ultieme kerstgedachte. “Ik ga met een gouden cirkel boven mijn hoofd de Kerst in, ook al ben ik verrot en hou ik niks binnen”. Ekdom denkt niet dat hij volgend jaar weer in het huis zit. “Het moet bij drie keer blijven. Ze kennen me dan toch.”
De opbrengst
De eerste keer Serious Request in 2004 had als doel Darfur. De totale opbrengst was toen € 915.995,-. Een jaar later was het doel de hereniging van Congolese kindsoldaten met hun familie. Toen is € 2.203.549, – opgehaald. Daarbij zat een miljoen euro van de overheid. Die gulle gift werd vorig jaar herhaald, waardoor het totaal op € 2.807.493 ,- uitkwam.
Gerard Ekdom denkt dat het dit jaar wel scheelt dat het glazen huis in Den Haag staat. “De regering zit naast ons, laat ze maar komen. Ik hoop echt dat we meer halen dan de 2,6 miljoen van vorig jaar. We moeten en zullen de 3 miljoen halen.” Producer Ben Houdijk heeft geen idee wat de opbrengst wordt. “Ik ben blij met iedere euro. Het is geen wedstrijd.” Giel Beelen hoopt op een stijgende lijn en hoopt met het miljoen van de overheid boven de 2,5 miljoen uit te komen. Katherine Knowles van het Rode Kruis: “Wij maken nooit een inschatting. We hopen wel dat het net zoveel wordt als de vorige keer.” Eric Corton: “Daar durf ik echt, maar helemaal echt niets over te zeggen.”
Buitenland
Na het Vlaamse Studio Brussel dat vorig jaar € 2.705.156 ,- ophaalde voor de landmijnen, doet dit jaar ook het Zwitserse Couleur 3 mee. In België heet de actie Music for life en in Zwitserland Couleur Terre.
De Zwitsers doen dit jaar voor het eerst mee en de deejays eten daar gewoon. “Hier in het Franssprekende deel van Zwitserland vonden we dat het er slecht uitziet als de deejays niet zouden eten. Er zijn wat culturele verschillen en zij zijn het eerste ‘latin’ station dat meedoet aan deze operatie”, aldus woordvoerder Yan Luong van Couleur3. In Zwitserland is naast het Rode Kruis ook de organisatie ‘La Chaîne du Bonheur’ bij de actie betrokken.
Het Zwitserse huis staat middenin Genève aan de Rue de Rotisserie. Emilie Gasc, Yann Zitouni en Michel Ndeze zitten daar in het glazen huis, afgesloten van de buitenwereld. Couleur 3 vindt het als nieuwkomer lastig een inschatting te maken van de opbrengst: “Het Franssprekend deel van Zwitserland is klein met 1,8 miljoen inwoners. Dus als we een evenredig bedrag binnenhalen per hoofd van de bevolking als in Nederland en België zijn wij blij”, zegt Luong.
Het Vlaamse huis staat weer op de Martelarenmarkt in Leuven. In het huis zitten de drie deejays Peter Van de Veire, Tomas De Soete en Siska Schoeters. Twee andere deejays maken samen een Elfstedentocht op skeelers om extra geld op te halen. De waterbedrijven hebben voor de actie in België speciale karaffen laten maken. De opbrengst gaat naar het goede doel.
Doel
Het doel is in alle landen gelijk: aandacht vragen voor water en veel geld inzamelen om drinkwater voor meer mensen beschikbaar te maken. Schoon drinkwater is voor ons vanzelfsprekend. We drinken het niet alleen, we wassen onze handen, douchen, wassen onze kleren ermee en spoelen het door het toilet. Voor 1 miljard mensen in de wereld geldt dit niet. Jaarlijks sterven 4 miljoen mensen door gebrek aan schoon drinkwater. Dagelijks sterven 4000 kinderen onder de vijf jaar aan ziekten veroorzaakt door gebrek aan schoon drinkwater.
De leus voor de actie in Nederland en Vlaanderen is: ‘De wereld schreeuwt om drinkwater’. In Zwitserland is ‘De l’eau, de l’eau, de l’eau ! (‘water, water, water!’).