Het eerste slachtoffer is de tijdelijke directeur van Nutsschool Morgenstond. Hij krijgt geen contractverlenging. Zijn contract loopt tot 31 december 2010. “Ons uitgangspunt is een directeur per school, maar dat is nu even onmogelijk”, aldus de bestuursvoorzitter. De meeste van de 150 personeelsleden waren aanwezig bij de informatieavond. “Zij zijn erg betrokken bij de school en bij de kinderen. Veel vragen gingen over de inhoud van de plannen, maar er was ook een opmerking dat we naar Den Haag moeten en het ministerie van Onderwijs moeten wijzen op de gevolgen van de bezuinigingen. De middelen zijn minimaal aan het worden en daar kunnen ze niet oneindig mee doorgaan”.
Nutsscholen
De Nutsscholen stammen uit de achttiende eeuw. Op 16 november 1784 is de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen opgericht. Het genootschap startte onafhankelijke scholen door het hele land in een tijd dat onderwijs alleen vanuit de kerk werd georganiseerd. In 1796 is de Haagse afdeling opgericht. De solidariteitsgedachte die aan de basis stond van de oprichting leeft nog voort in een inkomensafhankelijke ouderbijdrage. De inkomsten komen ten goede aan de leerlingen. Het Departement is een vereniging geworden en haar bestuur is het bevoegd gezag van de zeven scholen met zo’n tweeduizend leerlingen.
Het bestuur bestaat uit ouders, net als de Algemene Ledenvergadering die moet instemmen met besluiten. De huidige bestuursvoorzitter trad aan in 2007. “Daarvoor zat er een interim-bestuur dat reorganisatieplannen had gemaakt. Die hebben we overgenomen. Toen wisten we al dat we weinig vlees op de botten hadden”, aldus Postma die daarvoor onder meer lid was van de medezeggenschapsraad. “De organisatie zat jaren iets te ruim in de jas. Door het wegvallen van subsidies en het besteden van geld aan mooie projecten voor kinderen is een bubbel ontstaan en daar hebben we nu mee te maken”. Daarnaast wijst hij op bezuinigingen van het rijk op het onderwijs van € 90 miljoen. “Daar gaan we ook wat van merken”.
Tekort
Belangenorganisatie VOS/ABB constateert een tekort van € 1 miljoen door het verkeerd inschatten van fte’s. “Onze loonkosten zijn te hoog. We gaan nu eerst alles in kaart brengen, maar uitgangspunt blijft dat we dat zonder gedwongen ontslagen gaan doen. En we hebben nog geen schuld, al lijden verlies. Met een zeer streng regime hopen we in 2012 of 2013 weer in de plus te komen en belangrijker weer eigen vermogen op te bouwen”, aldus Postma. VOS/ABB adviseerde om tijdelijke contracten niet te verlengen. De directeur van de Laan van Poot kreeg een tijdelijke verlenging van twee maanden om de continuïteit in de directie te houden en om tijd te kopen waarin het bestuur op zoek kan gaan naar financiële middelen. “We moeten kijken waar nog wat te halen valt”, aldus de bestuursvoorzitter.
Het bestuur heeft een Plan van Aanpak opgesteld om de financiële problemen het hoofd te bieden. De doelen zijn een gezonde financiële organisatie, verbeterde bedrijfsvoering en een verbeterde communicatie. “We willen een open en transparante organisatie zijn en voeling houden met de ouders. We moeten met zijn allen de schouders eronder zetten. Bestuur, leerkrachten en ouders. Bij de vorige ALV waren er acht leden. Bij de volgende ALV op 30 november 2010 moeten we waarschijnlijk klapstoeltjes bijzetten”. De voorzitter gaat voor een herverkiezing tot de volgende ALV in mei. “Ik voel mij betrokken en kan de scholen en de kinderen nu niet in de steek laten, dus ik wil nog een keer als de ALV dat ook wil”.
Gemeente
Wethouder Ingrid van Engelshoven (D66, onderwijs) heeft geen formele rol, omdat de Nutsscholen onafhankelijk zijn. Zij heeft wel via haar ambtenaren het ministerie van Onderwijs op de hoogte gesteld van de financiële problemen bij de Nutsscholen. “De verantwoordelijkheid ligt bij het schoolbestuur, maar wij vinden dat het bij het ministerie bekend moet zijn. Onze zorg is dat de schoolgang op deze stuk voor stuk goede scholen verzekerd is. Wij willen eventueel hulp bieden, maar dan moeten het schoolbestuur en het rijk met een voorstel komen. Dat moeten wij vooral niet invullen”, aldus de woordvoerder van de wethouder.