De gemeente Westland heeft na een voorstelling over mensen die moeite hebben met lezen en schrijven een nieuwe campagne gelanceerd. Een op de vijf Westlanders heeft moeite met taal en daar wil de gemeente wat aan doen. Met een filmpje vraagt ze aandacht voor mensen met laaggeletterdheid en op de site 1opde5.nl biedt ze hulp.
Acteursbureau Hetsen & Visschers drukte met de voorstelling Laaggeletterdheid het publiek met de neus op de feiten. Verschillende smoesjes als leesbril vergeten en te druk om nieuwsbrieven van school te lezen komen voorbij. Vier acteurs spelen laaggeletterden en de mensen die zij tegenkomen: huisarts, onderwijzer van de kinderen, werkgever en budgetcoach van de gemeente. Vier praktijksituaties komen voorbij en allemaal willen ze wel helpen, maar ze weten niet hoe en missen signalen. Ze vragen bijvoorbeeld om een formulier in te vullen, papieren te ordenen of een verslag te schrijven.
Smoesjes
De smoesjes zijn een teken dat iemand de laaggeletterdheid wil verdoezelen, een ander teken is te laat of veel te vroeg komen. “Waarom moeten afspraken om tien uur vijfenveertig of tien uur vijftien zijn? Tien uur snap ik, dit niet”, aldus de laaggeletterde die in de voorstelling vaak te laat is bij de huisarts en nu al heel lang zit te wachten.
Aan het eind van de voorstelling spelen de acteurs het tafereel op school nog eens. De onderwijzer probeert een moeder die moeite heeft met lezen en schrijven tijdens een tienminutengesprek te bewegen haar kind meer te helpen bij het lezen en hij wil een onderzoek naar dyslexie voor haar zoon. Zij raakt in paniek, barst in huilen uit en zegt dat ze het heel erg druk heeft.
Beter gesprek
In de tweede ronde mag het publiek stop roepen en de onderwijzer helpen een beter gesprek te voeren. Het begint al aan het begin als hij de vrouw bij de verkeerde naam noemt. “Dat getuigt niet van respect”, aldus een toeschouwer. De onderwijzer past zijn tekst direct aan. Kleine taaldingen, maar ook het zoeken naar een manier om de vrouw te helpen komen aan bod en het publiek helpt de acteurs naar een betere afloop van het tienminutengesprek. Dat zorgt voor hilarische wendingen, maar ook serieuze pogingen om de vrouw met zachte dwang te helpen. Dan lijkt het of het publiek zijn adem inhoudt en is het muisstil in de zaal.
Wethouder Anko Goudswaard zei na de voorstelling dat hij met de nieuwe campagne mensen vooraf wil helpen en zo te voorkomen dat de laaggeletterdheid toeneemt. Overigens hielp de directeur van Bibliotheek Westland Renske van Kooij de aanwezigen uit de droom: “Veel mensen denken dat vooral migranten moeite hebben met taal, maar tweederde van de 2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland is geboren en getogen Nederlander.”