Leefbaar en veilig kan samengaan in de stad en daarvoor liggen de scenario’s klaar. Dat zegt Louis Genet, programmadirecteur Den Haag Internationale Stad bij de gemeente. Hij is nauw betrokken geweest bij het project Secure Haven dat twee jaar heeft geduurd en onlangs is afgerond.
Het project is een samenwerkingsproject van Campus Den Haag, TNO en Capgemini. Zij onderzoeken met steun van de gemeente Den Haag en het ministerie van Economische Zaken hoe comfort en veiligheid samengaan met prettig wonen en werken in Den Haag. De Hofstad moet leefbaar zijn, maar ook een gunstige vestigingsplek voor internationale organisaties en bedrijven, zoals Europol en tribunalen. Technische snufjes als slimme camera’s kunnen daarbij helpen, maar privacy en woongenot mogen niet in het gedrang komen.
Scenario’s
Het project heeft zes scenario’s opgeleverd die variëren van een heuse onderneming met digitale slotgracht en veel samenwerking, via ‘Laat duizend bloemen bloeien’, het ondersteunen van initiatieven uit internationale organisaties en bewoners, tot de hele stad als Secure Haven met gekoppelde databases en cyberbescherming. “Er valt nu wel daadwerkelijk iets te kiezen, want scenario’s voor ondergronds vervoer zijn er al en je kunt meteen zien welke invloed dat heeft op de leefbaarheid, bijvoorbeeld. De inwoners kunnen dit materiaal gebruiken in de samenspraak. Zij krijgen goede informatie, een modelmatig inzicht en dat helpt.”
Bij alle scenario’s is rekening gehouden met veiligheid, economie, leefbaarheid, de sociale omgeving, het functioneren van Internationale organisaties en infrastructuur en ruimtelijke ordening. Een deel van de oplossingen klinken nog ver weg en als big brother. Toch zijn de scenario’s volgens de betrokkenen goed te gebruiken. Vanuit een vergelijking van de scenario’s kan bijvoorbeeld een maatregel die uitgaat van ondergronds bouwen vanwege de onzichtbaarheid van Secure Haven op praktische bezwaren stuiten of botsen met andere beleidsafspraken die de gemeente heeft gemaakt.
Het kan ook zijn dat, bijvoorbeeld onder invloed van de economische crisis van dit moment, een andere keuze wordt gemaakt ten aanzien van wat de meest bepalende factoren zijn die invloed hebben op de richting waarin Secure Haven wordt ontwikkeld. Als dit het geval is, is het van belang om deze factoren te benoemen en de scenario’s hiermee opnieuw te ontwerpen.
Leerzaam
Genet ziet de afgelopen twee jaar als een leerzame periode. “Het was heel erg boeiend. Vooral het speciaal ontwikkelde Secure Haven Game leverde mooie inzichten op. Situaties worden nagespeeld en je leert hoe partijen als ministeries, bewoners, ambassadeurs, gemeenteambtenaren via het spel bewust worden van gedragsveranderingen. Je kunt goed in de rol van de ander kruipen en iedereen valt terug op zijn eigen mogelijkheden. Dan zie je bijvoorbeeld goed een verschil in tempo van de verschillende partijen en dat kan botsen”, aldus Genet. Het spel blijft overigens ook beschikbaar voor andere steden.
“Ik had nooit verwacht dat het zo moeilijk was om zo concreet mogelijk de maatregelen te benoemen, maar ook de verbanden te bekijken om de veiligheid te vergroten. We hebben best veel beleidsmakers aan tafel gehad, maar zij hadden een eigen doel. In de praktijk is er zelden een gemeenschappelijk doel. Het werkte bevreemdend in het spel dat dat vaak afwezig was”, zegt Robin de Haas, projectleider vanuit TNO.
Concrete acties
Hele concrete acties, behalve de scenario’s voor de samenspraak in de Internationale Zone, zijn niet uit het onderzoek gekomen. “Een aantal acties loopt al en dat heeft niet altijd met ons onderzoek te maken gehad, moet ik eerlijk toegeven. Er is een helpdesk voor internationale organisaties en expats”, aldus De Haas. Een andere aanbeveling, het huis voor de Verenigde Naties om meer bekendheid aan de activiteiten van de VN in de stad te geven, zou kunnen opgaan in het Huis voor de Democratie. Daarnaast stellen alle Internationale Organisaties hun deuren op 20 september open om buurtgenoten een kijkje in de keuken te geven.
In het rapport stond ook de komst van een Deetmanpenning voor een persoon die iets belangrijks heeft gedaan voor de internationale vrede en Van Aartsenbeurzen voor excellente juridische studenten. Er is al een Deetmanfonds voor minder bedeelde buitenlandse studenten die hier willen studeren. “Wij vonden het daarom wel leuk het zo voor te stellen, Deetman was bij de start en Van Aartsen is ook erg betrokken”, aldus De Haas.
Veiligheidstafels
Secure Haven biedt ook heel goede aanknopingspunten bij een ander veiligheidsproject: Den Haag Showcase Veilig Nederland. Genet kan daar nog weinig over melden, omdat het project zich nog in de startfase bevindt. Het project gaat zogenoemde veiligheidstafels ontwikkelen. Veiligheidstafels, waaraan verantwoordelijken vanuit Ministeries, politie, brandweer, internationale organisaties aan de hand van concrete voorbeelden, oplossingen kunnen bedenken en oefenen, die daarna in de praktijk ook toegepast kunnen worden. “Maar nogmaals, dit is nog in een pril stadium van ontwikkeling”, aldus Genet.