Het was een korte mededeling. Na drie uur vergaderen had de gemeenteraad van Den Haag ingestemd met het voorstel Jozias van Aartsen op nummer één te zetten op de voordracht voor de nieuwe burgemeester. Als de ministerraad akkoord is, kan hij na een handtekening van de koningin op 1 maart beginnen als burgemeester van Den Haag. “Hij is bere-geïnteresseerd in de hele stad”, zei locoburgemeester Jetta Klijnsma na deze bekendmaking.
Hij zou elitair zijn en vooral een burgemeester voor het zand, maar daar zijn de betrokkenen het niet mee eens. Toevalligerwijs kon de beoogd burgemeester de zaterdag na de bekendmaking van zijn voordracht al aan de slag bij de Afrikaanse gemeenschap in Den Haag. Hij was uitgenodigd als oud-minister van Buitenlandse Zaken bij de conferentie Afrika Present, maar zat er nu ook als toekomstig burgemeester. “Het hoort erbij net als Iftarmaaltijden en je laten bestrooien met allerlei vrolijke poeders”, zegt Klijnsma. Het hele college zal Van Aartsen gaan inwerken. “Hij heeft verder een fantastisch team met ondersteuners waar ik nu als locoburgemeester ook van profiteer. Daarover mag hij niet mopperen. De eerste maanden zal hij waarschijnlijk veel werkbezoeken afleggen”, aldus Klijnsma.
Volgens de voorzitter van de vertrouwenscommissie Marieke Bolle stak Van Aartsen met kop en schouders boven de andere kandidaten uit. “Zijn handen jeuken om hier aan de slag te gaan’, aldus Bolle. “Elitair vind ik hem niet. Het is een lange, statige man, maar iedereen moet hem zelf maar leren kennen en door die houding heen prikken.” Gebrek aan ervaring in de lokale politiek was geen reden om daaraan te twijfelen. “Hij wil dat heel erg graag leren”, zegt Bolle. Bovendien heeft Van Aartsen uit zijn tijd als minister van Buitenlandse Zaken ervaring met internationale netwerken. De commissie was volgens Bolle onder de indruk van de manier waarop Van Aartsen als kersvers minister van Landbouw in een crisis terechtkwam en aan de keukentafel bij de boeren thuis zijn positie toelichtte. In een rollenspel zijn de kandidaten tijdens de sollicitatieprocedure getest en volgens Bolle bracht Van Aartsen het er daar goed vanaf.
Jammer
CDA-fractievoorzitter Michel Santbergen vindt het jammer dat de nieuwe burgemeester niet van CDA-huize is. Hij hoopt dat Van Aartsen het ondanks zijn gebrek aan ervaring in het lokaal bestuur goed doet. “Daar gaan wij hem wel bij steunen”, aldus Santbergen. Niet iedereen was even tevreden over de keuze. “Ik vind het geen voor de hand liggende keuze. Het is iemand die van het andere Den Haag komt overwaaien, maar ik wil hem wel een kans geven. Ik word graag overtuigd”, zegt Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. Hij ziet Van Aartsen nog niet, zoals beoogd kandidaat Gerd Leers, als burgemeester praten met de woonwagenbewoners. Wijsmuller wil dat de raad de hele procedure nog eens evalueert. “Ik wil weten waarom zo weinig mensen hebben gesolliciteerd, daardoor was de keuze beperkt”, zegt hij. Op de vacature kwamen elf reacties, waarvan vijf van de Jonge Socialisten, twee van het CDA, twee van de VVD, één van de PvdA en één van D66. Wie nummer twee was op de voordracht van de gemeenteraad aan de minister van Binnenlandse Zaken blijft geheim, net als het verloop van de sollicitatieprocedure.
Mogelijk dat de ministerraad volgende week al de benoeming van Van Aartsen tot burgemeester van Den Haag bekrachtigt. Dat betekent dat de nieuwe burgemeester inderdaad per 1 maart aan de slag kan. Daarmee heeft de Hofstad voor het eerst sinds Salomon de Monchy weer een liberale burgemeester. De Monchy vertrok in 1947. Vanaf dat moment tot het afscheid van Wim Deetman op 1 januari werd Den Haag geleid door burgemeesters van confessionele partijen.
Jozias Johannes van Aartsen
Geboren: 25 december 1947 in Den Haag
Woont: Statenkwartier
Gezin: Hij is getrouwd en heeft drie zoons
Vader Jan van Aartsen was wethouder van Economische Zaken in Den Haag van 1949 tot 1958 en werd daarna minister en later Commissaris van de koningin in Zeeland.
Loopbaan: Van Aartsen studeerde rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, maar maakte de opleiding niet af. Hij begon zijn loopbaan als medewerker van de VVD-fractie in de Tweede Kamer der Staten-Generaal en was directeur van de Prof.Mr. B.M. Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD. Van 1979 tot 1994 bekleedde hij diverse functies bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en schopte het tot secretaris-generaal. Daarna werd hij minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij in het kabinet Kok-1. In het tweede kabinet Kok was Van Aartsen minister van Buitenlandse Zaken. Daarna werd hij Kamerlid. Van 2003 tot 2006 was hij fractievoorzitter van de VVD. Na de verkiezingsnederlaag voor zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2006 legde hij die functie neer. Hij bleef tot 30 november 2006 lid van de Tweede Kamer.
Momenteel is hij namens de Europese Commissie coördinator van de aanleg van een gaspijpleiding van Turkije naar Oostenrijk, het Nabucco-project.