Wethouder Henk Kool (PvdA, Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie) vindt dat de Troonrede dit jaar een leugen bevatte. De koningin las: “De regering wil een arbeidsmarktbeleid voeren waarbij het principe geldt van ‘werk boven uitkering’ ”. Volgens Kool loont het met de aangekondigde maatregelen juist niet meer om te werken.
Daar denkt zijn collega anders over. Sander Dekker (VVD, Financiën): “Nieuw is wel dat het Rijk de pijn gelijk gaat verdelen over de inkomensgroepen met steun voor de allerzwaksten. Er komt extra geld voor de chronisch zieken en de mensen in de bijstand”. Zijn collega is stukken somberder: “Ik heb schrik en vrees dat de allerzwaksten weer de dupe zijn. Ze zeggen wel dat ze die groep ontzien, maar dat hangt er helemaal van af hoe wij als gemeente dat geld mogen verdelen”, zegt Kool. Hij rekent voor dat hij ongeveer vijf miljoen euro erbij krijgt voor deze groep. “Als ik van geval tot geval moet beslissen wie daar recht op heeft, ben ik dat geld al kwijt aan onderzoek. Als ik een generieke uitkering krijg voor die groep, dan lijkt het een broekzak-vestzakverhaal, een verschuiving binnen mijn eigen budget. Het hangt af van de uitwerking, maar ik ben er bezorgd over”.
Kool is betrokken bij de onderhandelingen namens gemeenten met het ministerie van Sociale Zaken over een nieuwe Wet werken naar vermogen, een bundeling van diverse bestaande regelingen. “Daar zit een lek in, want gemeenten krijgen 100% vergoeding per werknemer in de sociale werkvoorziening, terwijl die ons 130% kost. De gemeente gaat op het sociale domein leeglopen, nu voor de burgers de kindertoeslag, huurtoeslag en zorgtoeslag omlaag gaan. Daarmee vergroot dit kabinet de armoedeval enorm, werk loont dan niet meer”. Hij had gehoopt dat het kabinet een visie zou geven over hoe we uit het dal moeten komen, maar ziet een dergelijke stip aan de horizon niet terug in de begroting.
Metropool
De begroting en de Troonrede bevatten weinig nieuws, de meeste maatregelen en de harde bezuinigingen van 18 miljard, waren al bekend. Verkeerswethouder Peter Smit (VVD) zag toch een klein nieuwtje: een passage in de rijksbegroting gewijd aan metropool Rotterdam en Den Haag. “Eerst wilde het kabinet meer inzetten op samenwerking in de hele Zuidvleugel, maar dat is in deze begroting positief bijgesteld. We kunnen nu met Rotterdam en de provincie intensiever samenwerken en samen infrastructurele projecten en openbaar vervoersproblemen aanpakken. Anders krijg je drie plannen en drie concessies, dat kan er een worden, minder procedures en minder gedoe”. Smit maakt zich wel zorgen over de bezuinigingen in het openbaar vervoer die vooral de grote steden treffen. Binnenkort gaan medewerkers van de vervoersbedrijven in de grote steden, dus ook HTM, weer staken. Of er nog geld komt van het Rijk voor concrete projecten in de gemeente, wordt pas later bekend.
Reacties
Wethouder Karsten Klein (CDA, Jeugd, Welzijn en Sport) is blij dat er meer geld is voor de zogeheten combinatiefunctionarissen. Zij werken in het onderwijs, cultureel vlak en in de sport. “Dat past precies bij ons beleid om sport en buurthuizen meer samen te laten werken, reageert Klein. Ook is hij blij dat gemeenten de zeggenschap krijgen over de jeugdzorg, al zijn de afspraken met het Rijk daarover nog niet helemaal rond. Zijn cultuurcollega Marjolein de Jong (D66, Cultuur) voorziet net als een kabinet een zwaar jaar, maar vond ook enig optimisme terug: “We doen het nog niet zo slecht. Op mijn beurt zeg ik chapeau voor het cultuurveld hier in de stad hoe zij de schouders eronder zetten, inzet tonen en zoeken naar manieren om samen te werken”. Haar partijgenote Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) voorziet meer pijn, bijvoorbeeld in de bezuinigingen op het passend onderwijs, voorheen speciaal onderwijs. Burgemeester Jozias van Aartsen miste vooral de aandacht voor de dynamiek in de stad. “De Troonrede staat bol van het economisch groeivermogen, maar dat dat vooral uit de steden komt, daar hoor ik niets over. Creativiteit is nodig net als dynamiek, gekoppeld aan concrete maatregelen”. Marnix Norder (PvdA, Stadsontwikkeling en integratie) mist de verbondenheid. “Daar hebben we behoefte aan. Oog voor iedereen om door de crisis te komen. Daar hebben we allemaal een rol in. Ik hoop dat de koningin daar in haar Kersttoespraak, die schrijft ze zelf, wel aandacht voor heeft”. Verder noemt hij het teleurstellend dat de inburgering straks afhangt van eigen verantwoordelijkheid. Hij is bang voor tostanden als in de jaren ‘80 met grote taalachterstand onder migranten.
G4
Van Aartsen kreeg tijdens de traditionele Prinsjesdaglunch van de vier grote steden van zijn Rotterdamse collega Ahmed Aboutaleb de voorzittershamer van de G4 aangereikt, met wat presentjes uit Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, een mok met het wapen van Amsterdam, een pressepapier met Erasmus en een miniatuur Rietveldstoel. Hij blijft een jaar voorzitter van het verbond van de vier grootste steden van Nederland. Van Aartsen: “Ik zie ernaar uit met deze drie rooie rakkers”, aldus Van Aartsen, als VVD’er tussen drie PvdA-burgemeesters”.