Stad en land reizen politici af om iets te openen, te ondertekenen of iets te presenteren met een persmoment. Vijf Tweede Kamerleden hoorden wekenlang diverse mensen over de problemen met de hogesnelheidstrein Fyra, onder wie ook politici, zoals oud-minister Tineke Netelenbos. Elk openbaar verhoor begon met een fotomoment.

Een kwartier voor elk verhoor begint, gaat de zaal open. De schrijvende pers moet naar boven, op de perstribune met in de vloer vastgeklonken stoelen die haaks op die van de commissie en de getuige staan. Leunend over het diepe tafelblad kunnen zij het vijfde lid van de commissie zien. Turend de diepte in, omdat zij een etage hoger zitten dan de mensen in de zaal. Verreweg de meeste journalisten die de enquête volgden, keken elders via de livestream.

Vijf minuten voor het verhoor begint, mogen de fotografen en cameramensen op de begane grond de enquêtezaal in. Hun jassen en tassen hebben zij uitgegooid op de stoelen tegen de achterkant van de zaal. Twee minuten daarna komt het ondersteunend team van de commissie binnen en weer een minuut later de commissie zelf. De zitvolgorde en daarmee loopvolgorde is vooraf bepaald. De commissievoorzitter zit altijd in het midden, de hoofdondervragers direct naast haar en de andere twee zitten aan de buitenkant van de houten tafel die eigenlijk berekend is op zes commissieleden.

Achter hen hangt een scherm met in grote witte letters ‘Tweede Kamer’ en daaronder iets kleiner ‘der Staten-Generaal’. Daarboven een uitstulping in de omlijsting van houten latjes waar eventueel een scherm uit kan rollen als er een film wordt vertoond. Die houten latjes lopen door langs de wanden tot aan de tribune. De vloerbedekking beneden is licht, zandkleurig. Recht voor de commissie op de eerste verdieping is de publieke tribune met drie rijen vastgeklonken stoelen en een hele rij losse stoelen op de bovenste verdieping. Deze zijn niet vaak gevuld, soms zitten er wat dagjesmensen en verder vrijwel elk verhoor de persvoorlichter van de NS en soms van andere organisaties, zoals van ABN AMRO toen Gerrit Zalm werd gehoord. Voor de grote glazen wanden zitten luxaflex die standaard dicht zijn. En wie fluistert met zijn buurman, krijgt een reprimande van de immer aanwezige politieagent. Door de akoestiek heeft de commissie last van fluisterend publiek.

Als de commissie binnen is, leggen ze alle vijf hun linker hand op de bovenkant van de stoelleuning om vervolgens ongeveer gelijktijdig plaats te nemen. Commissievoorzitter Madeleine van Toorenburg kijkt naar de klok en stipt zet ze haar microfoon aan en spreekt de woorden: “Ik open de vergadering van de parlementaire enquêtecommissie Fyra. Ik heet iedereen hier in de zaal van harte welkom en ook welkom aan een ieder die dit verhoor op een andere wijze volgt en ik vraag de griffier de getuige binnen te leiden.”

Daarna is het een kakofonie van klikkende camera’s. De fotografen hebben slechts een minuut om een foto te maken. Zij mogen fotograferen tot de getuige goed en wel zit. Bij Netelenbos duurde dat iets langer. “Kan mijn stoel iets lager? Want mijn benen bungelen.” Dan mogen zij nog even vanuit de hoek bij de uitgang een foto maken tijdens de beëdiging en direct na de ‘dat beloof ik’ of ‘zo waarlijk helpe mij God almachtig’, moeten ze de zaal uit. Zij kunnen dan eventueel nog naar boven om vanaf de publieke tribune een foto te maken van het achterhoofd van de getuige onder hen. En wie denkt dat ze de houten trappen kunnen nemen aan weerszijden van de publieke tribune, komt bedrogen uit. De toegangshekjes zijn uit veiligheidsoverwegingen dichtgelast.