Aan de oproep van de onderhandelaars van PvdA, VVD, D66 en CDA, voor een coalitie in Den Haag gaven 38 individuele inwoners gehoor. Daarnaast waren er e-mails van negentien organisaties en brieven van Haagse en landelijke organisaties en de aanstaande oppositie in de raad.
De oproep van de onderhandelaars moet de burger betrekken bij de politiek. Een veelgehoorde klacht in Den Haag is dat er te weinig met inspraakreacties gebeurt en dat de inwoners niet worden gehoord. Deze onvrede is niet nieuw, de benadering wel met het vragen van inbreng voor het coalitieakkoord aan de Haagse bevolking.
Belangrijkste onderwerpen in de brieven en e-mails zijn bestuur en inspraak, binnenstad, economie en werkgelegenheid, Kijkduin, milieu en groen, ruimtelijke ordening, Scheveningen en verkeer. “Dit is een globaal overzicht van de onderwerpen in de brieven, we hebben geen rangorde beschikbaar van het meest beschreven onderwerp”, aldus een woordvoerder van de gemeente.
De oppositiepartijen schreven onder leiding van GroenLinks een brief aan de onderhandelaars met een pleidooi voor meer openheid en de oproep goed naar burgers te luisteren. Informateur Jeltje van Nieuwenhoven zegt dat zij alle reacties heeft gelezen. Of er een briljant idee tussen zit? “Misschien wel, maar dat ga ik u niet vertellen”. Ook tijdens de meivakantie werkte zij gewoon door aan de coalitievorming, ondanks vakantie van een aantal onderhandelaars. Zij wil ook geen mededelingen doen over de duur van de onderhandelingen, maar het mailadres nieuwcollege@denhaag.nl blijft volgens haar woordvoerder voorlopig nog open voor reacties.
Eén van de briefschrijvers is Eveline Blitz namens de Vrienden van Den Haag en meeondertekend door vele andere organisaties. “We hebben dezelfde brief al gestuurd aan de lijsttrekkers voor de verkiezingen van afgelopen maart. Toen reageerden bijna alle lijsttrekkers positief, alleen die van toenmalige coalitiepartijen PvdA, VVD en GroenLinks niet. Dat maakt bij de huidige onderhandelingen dat twee partijen, CDA en D66 voor zijn en twee niet”. Blitz heeft wel het idee dat de oproep gehoor vindt. “We hebben hier zo lang over doorgezeurd dat we wel gehoord zijn, maar dat wil niet zeggen dat ze ook luisteren, maar de brief ligt op de stapel”.
In de brief roepen de organisaties de onderhandelaars dan ook op meer aandacht te hebben voor inspraak en een passage hierover op te nemen in het collegeakkoord. Zij noemen dat de Haagse handvatten: ‘Het is van belang dat er draagvlak in de stad is voor de ambities van Den Haag. Hiertoe dient de inspraak serieus genomen te worden. Dit houdt ook in dat collegepartijen kunnen afwijken van eerder ingenomen standpunten zoals dit collegeakkoord, wanneer er in de inspraak nieuwe feiten of argumenten naar voren worden gebracht’. Zij vragen ook een serieuze manier van omgaan met de inbreng van de burgers met voldoende voorbereidingstijd en een beargumenteerde reactie van het college.
“Het afgelopen college vroeg wel om reacties. Kijk maar naar Scheveningen waar brainstormavonden waren en voldoende mogelijkheden voor inspraak. Daarop kwamen 200 reacties en die belandden in een la. In Kijkduin lag een alternatief plan klaar, maar dat is terzijde geschoven. Ook hier is een verschil tussen horen en luisteren”, stelt Blitz. Ze heeft er een hard hoofd in dat er werkelijk wat verandert. “Maar zeg nooit nooit, want als je denkt dat er nooit iets verandert, hoef je ook geen brieven meer te schrijven. Ik denk dat het ook afhangt van welke poppetjes op welke plek komen in het bestuur. Marnix Norder (PvdA, bouwen en wonen) en Peter Smit (VVD, verkeer) zijn kampioenen in het naast zich neerleggen van reacties. Ik ken genoeg PvdA’ers die wel goed luisteren naar burgers”. Blitz blijft in ieder geval ook het komend college kritisch volgen. Een beetje teleurgesteld is ze wel in GroenLinks. Die partij wees hun voorstel voor de Haagse handvatten af, maar roept nu vanuit de oppositie op tot beter luisteren naar burgers. “Dat vind ik opportunisme”.
Heleen Weening, fractievoorzitter van GroenLinks noemt die kwalificatie voorbarig. “Het is een snelle conclusie en dat is jammer, want het idee haakt aan bij ons voorstel”. In het voorstel pleit de oppositie, op enkele partijen na, voor een coalitieakkoord op hoofdlijnen met doelen waar de raad het college op aan kan spreken. Bovendien behelst het voorstel het horen van kandidaat-wethouders, zoals dat in het Europees parlement met Eurocommissarissen gebeurt. “Op dat punt zijn we het eens. We moeten niet meer aantallen woningen in een akkoord zetten. Dat hebben we wel geleerd van de afgelopen collegeperiode”. Weening heeft wel moeite met het opnemen van Haagse Handvatten in het coalitieakkoord. “Dat is niet de plek. Voorbereidingstijd moet je regelen. Pas het werkproces aan en zorg via de raad dat het bestuur zich daaraan houdt, zodat burgers genoeg ruimte krijgen voor voorbereiding en inspraak”, aldus Weening. Bij de ondertekening missen de namen van de oppositiepartijen Partij voor de Eenheid, PVV en SP. De eerste was niet bereikbaar, de SP vindt het horen van kandidaat-wethouders geen taak voor de raad en wilde daarom niet. De PVV wilde niet, maar ik weet eigenlijk niet waarom”, aldus Weening. De PVV was niet bereikbaar.